Odzyskana niepodległość. 10 opowiadań z XX wieku to piąta książka z serii „Zdarzyło się w Polsce”. Ostatni tom z tego cyklu ukazuje się w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości i poświęcony jest niezwykle burzliwemu okresowi w historii naszej ojczyzny. Współcześni autorzy książek dla dzieci i młodzieży, pasjonaci historii, przedstawili w nim II Rzeczpospolitą, okupację hitlerowską i PRL widziane oczami naszych przodków: powstańców śląskich, uczestników bitwy warszawskiej, żołnierzy Armii Krajowej, cywilów deportowanych na nieludzką ziemię i repatriantów zza Buga. Za ich sprawą czytelnik stanie się świadkiem zamachu na prezydenta Gabriela Narutowicza i przewrotu majowego, przeniesie się do bombardowanego przez Niemców Wielunia i płonącego warszawskiego getta. Będzie towarzyszyć tym, którzy do wolnej Polski szli u boku generała Andersa, i tym, którzy podążali do niej razem z generałem Berlingiem,a także tym, którzy walczyli o nią podczas strajków robotniczych w Poznaniu, Radomiu i Gdańsku.

W 40. rocznicę narodzin ruchu Solidarności otrzymujemy książkę, której autor – świadek i uczestnik ówczesnych wypadków, a jednocześnie filozof od lat zajmujący się badaniem etycznych fundamentów wspólnoty politycznej ‒ przedstawia syntezę swoich refleksji nad ideą, która torowała drogę wydarzeniom wyznaczającym kształt dzisiejszej Polski – począwszy od pielgrzymki Jana Pawła II w 1979 roku, poprzez karnawał „pierwszej Solidarności”, bolesne doświadczenia stanu wojennego, aż po oczekiwania i rozczarowania związane z odzyskaną wolnością oraz budową III Rzeczypospolitej. Zebrane w książce eseje w jednej spójnej, choć wielowątkowej filozoficznej opowieści ujmują to, co wydarzyło się w Polsce, a czego Solidarność jest symbolem i niespełnionym ideałem. Pomagają także lepiej zrozumieć podziały i konflikty, które dewastują dziś naszą wspólnotę.

Zima roku 1980. Baśka i Marylka są pielęgniarkami, pracują w szpitalu w Katowicach. Barbara ma męża milicjanta, eleganckie M-3. Chętnie chodzi do kina, spotyka się z koleżankami. Uważa się za nowoczesną kobietę. Marylka ma typową, dużą i zżytą ze sobą śląską rodzinę. Jej mąż pracuje w kopalni Wujek i działa w Solidarności. Gdy wybuchają strajki, te dwie zwykłe, a jednocześnie silne i niezależne kobiety stają przed życiowymi dylematami. Jak ochronić bliskich? Jak znaleźć w tym wirze historii i codzienności miejsce na miłość i bliskość?

W latach 80. ksiądz Henryk Jankowski był bohaterem Polaków. Jego kazania gdańszczanie przegrywali z kasety na kasetę – jak pieśni Jacka Kaczmarskiego – i handlowali nimi na targowisku. Poważni ludzie stawiali go obok Piotra Skargi i Jerzego Popiełuszki. Podawali mu ręce, a nawet się z nim ściskali wielcy tego świata: księżna Anna z Windsorów, senator Edward Kennedy, Margaret Thatcher. Gdy mu się powodziło, był szczodry. Brał pieniądze od bogatych i rozdawał biednym. Dzięki temu dorobił się tysięcy oddanych wielbicieli. Jednocześnie panowała zmowa milczenia wokół tego, co się dzieje na plebanii kościoła św. Brygidy, choć to, że prałat prowadzi drugie życie, było powszechnie wiadome. Ta zmowa jest tematem niniejszej książki. Tak samo jak kapłan, który jedne dzieci wysyłał na zagraniczne kuracje i wczasy, a inne krzywdził. I który przebył drogę z małomiasteczkowej nicości na szczyty, by umrzeć w samotności i biedzie. Bóg strzegł, że to nie Mel Gibson sportretował prałata Jankowskiego, tylko duet Aksamit – Głuchowski. Bez retuszu, ze zrozumieniem, bez usprawiedliwienia. To nie tylko opowieść o wzlocie i upadku kapelana ,,Solidarności’’, ale też o Kościele i Polsce za komuny i za wolności, a więc także o nas samych. Fascynująca. Adam Szostkiewicz, „Polityka” Bożena Aksamit – reportażystka z Trójmiasta, pisarka, z wykształcenia oceanograf. Była graficzką i autorką w gdańskim oddziale „Wyborczej”. Publikowała w „Dużym Formacie”, „Magazynie Świątecznym” i „Wysokich Obcasach”. Jej ostatni reportaż – „Sekret Świętej Brygidy. Dlaczego Kościół przez lata pozwalał księdzu Jankowskiemu wykorzystywać dzieci?” – wstrząsnął opinią publiczną. Wielokrotnie nagradzana, m.in. za napisaną wspólnie z Piotrem Głuchowskim „Zatokę świń” (najlepsza książka w plebiscycie MediaTory 2016). Zmarła 1 lutego 2019 roku w trakcie pracy nad „Uzurpatorem”. [kulturalnysklep.pl]